Agentgebaseerde strategische verkeersmodellen komen ondertussen meer en meer beschikbaar als operationeel instrument bij beleidsevaluaties. Dit type modellen baseren zich op micro-simulatie van gedrag van afzonderlijke individuen en gezinnen en trachten een bredere onderbouwing te geven van het hoe en waarom van mobiliteitskeuzes waarbij interacties in ruimte en tijd tussen eigen beslissingen maar ook met andere gezinsleden een prominente plaats innemen. Door hun ontwerp en opbouw lenen deze modellen zich goed voor meer flexibele en off-the-beaten-track analyses, maar eigenlijk openen ze net zo goed een heel nieuw arsenaal van evaluatie-mogelijkheden waarbij persoons- en gezinskenmerken mee in het verhaal opgenomen worden. Vanuit deze context is het opportuun om na te gaan in hoeverre ze tegemoet kunnen komen aan steeds complexere vragen rond doelgroepenbeleid in KBA’s of ondersteuning van analyses rond transport equity. Waar standaard generieke en eerder grootschalige evaluaties rond modale verdelingen en netwerk-performanties de dienst uitmaken, wordt steeds meer de vraag gesteld of bepaalde maatregelen wel hun beoogde effect hebben op de juiste doelgroepen van de bevolking. Komen bepaalde transportbaten wel bij de juiste mensen terecht ? Vergroot een ingreep niet net de transport-ongelijkheid ? Is er geen risico op een matttheuseffect bij toekennen van sommige premies ? In het Vlaamse agentgebaseerde 4G-model spelen een veelvoud aan socio-demografische kenmerken een bepalende rol in het gesimuleerde keuzegedrag waardoor impact van maatregelen nauwkeurig in kaart gebracht worden. In voorliggende presentatie wordt onderzocht in welke mate het bestaande verkeersmodel kan ingezet worden om de impact van een reeks scenario’s te vertalen naar baten voor afzonderlijke doelgroepen om zo niet alleen de globale netto-effecten te becijferen, maar ook een uitspraak te doen over wie het meeste profiteert van de ingrepen en wie er eventueel bekaaid vanaf komt. Aan de hand van enkele hypothetische oefeningen wordt geïllustreerd hoe personen en gezinnen hun mobiliteitspatroon wijzigen en of dit aansluit bij een verwacht en beoogd effect. Op een kritische manier wordt gekeken naar de mogelijkheden van het 4G-model maar ook naar bepaalde aspecten die nog niet goed opgevangen worden of het ontbreken van sommige nuances.
Valt er niet meer te halen uit de agentgebaseerde verkeersmodellen ?? Een verkenning naar mogelijkheden rond modellering en rapportage van inclusief mobiliteitsbeleid met de Vlaamse 4G-personenmodellen
2024-02-06